Procesbegeleiden is de vaardigheid om in teams te werken met dat wat zich in het hier-en-nu voordoet in de dynamiek van het team. Met als doel de ontwikkeldoelen van dat team te realiseren.

Het is dus een specifieke vaardigheid van een teamcoach.

Bij procesbegeleiden krijg je te maken met drie, soms tegenstrijdige krachten:

– de autonome teamdynamiek. Het team ontwikkelt zich in een bepaalde richting en doet dat ook zonder dat jij als procesbegeleider iets doet.

– de ontwikkelopdracht. Het doel van de teamcoaching of het ontwikkeltraject. Dit doel geeft een duidelijke richting aan wat je te doen hebt als procesbegeleider. 

– jouw persoonlijke stijl met jouw persoonlijke behoeftes en voorkeuren. Deze persoonlijke stijl kleurt je observaties en gedrag als procesbegeleider.

Wanneer je als procesbegeleider een team begeleidt richt je je dus in eerste instantie op je inhoudelijke ontwikkelopdracht. Terwijl je daar mee bezig bent, gebeurt er iets in de dynamiek waardoor je niet verder kan met de inhoud van het gesprek of de oefening.

Bijvoorbeeld:

– inhoudelijke standpunten verharden zich, er ontstaan ‘partijen’.
– een of meerderen in het team onttrekken zich aan het proces. Spanning is voelbaar.
– door gedrag in het team is het doel niet haalbaar. Voor wie doe je het eigenlijk?
– iemand reageert emotioneel op een ander. Wat speelt hier?
– iemand in het team uit rechtstreeks kritiek op jou. Dit zegt meer over het team, maar wat?

Dít  is het moment dat je de vaardigheid procesbegeleiden moet inzetten.

Als je het goed doet, help je het team echt verder. Maar als je het niet goed doet, is de kans groot dat het een teamtherapie wordt, emoties nog verder oplopen, of jij verstrikt raakt in de dynamiek.